In Apeldoorn leven ruim 7.000 mensen in armoede. Veel van deze mensen maken niet of slechts gedeeltelijk gebruik van de vele mogelijke vormen van (inkomens)ondersteuning die geboden worden door vrijwilligers en professionele instellingen. Dat is een gemiste kans. Een onvolledig overzicht van mogelijke regelingen en initiatieven in Apeldoorn is de grootste boosdoener in deze. Hierbij een reflectie op dit thema.
Werkende armen
De afgelopen jaren is een trend zichtbaar dat steeds meer mensen in armoede geraken, waarvan we voorheen dachten dat het hen niet zou treffen: werkenden, ook wel ‘werkende armen’ genoemd. Mensen die ondanks een goede opleiding, werkervaring en een (vaste) baan in schulden en armoede zijn geraakt. Dit is veelal als gevolg van een negatief spiraal van vervelende ‘life events’ zoals faillissement, ontslag, scheiding en/of gezondheidsproblemen.
Leven in armoede
Eind januari 2020 organiseerde de gemeenteraad een themabijeenkomst over armoede & schulden. De aftrap van de avond werd gedaan door een ervaringsdeskundige: Sarah, alleenstaande moeder van vier kinderen in de leeftijd van 4-9 jaar. Sarah vertelde dat ze tot een paar jaar geleden een fijn leven had met haar gezin inclusief (nu ex-)partner. Allen gezond, beiden een goed betaalde baan, mooi huis, in de weekenden samen leuke dingen doen en een Audi A1 leasebak. Het stopzetten van de toeslagen door de Belastingdienst was een keerpunt als gevolg waarvan ze in de schulden kwam, haar relatie brak en ze genoodzaakt was om schuldsanering aan te vragen. Ze leeft met haar vier kinderen van 100 euro leefgeld per week en een voedselbankpakket. Dankzij haar positieve instelling en Stichting Leergeld die de sport van de kinderen betaalt, maakt ze er het beste van en redt ze het financieel.
Het verhaal van Sarah is heel waardevol. Zij maakt tastbaar hoe velen binnen onze gemeente worstelen om rond te komen en dat het iedereen kan overkomen en veelal een kwestie van domme pech is.
Betere afstemming
Sarah gaf aan heel dankbaar te zijn voor de vele giften die ze van verschillende vrijwilligersorganisaties had gekregen met name voor haar kinderen. Echter, ze had ook een kritische noot dat ze in de decembermaand zoveel cadeaus en cadeaubonnen voor haar kinderen had gekregen die ze ook nog eens binnen korte tijd moest benutten, terwijl ze geen leefgeld meer over had om wasmiddel te kopen. Ze kon dus niet de was doen, maar wel een leuk dagje uit met haar kinderen. Sarah vroeg de aanwezige organisaties betere afstemming te doen over de inhoud en timing van hun giften.
En wie zaten er eigenlijk in de zaal bij deze bijeenkomst? Naast raadsleden, de gemeente en Stimenz, waren Humanitas, De Kap, Schuldhulpmaatje, Speelgoedbank de Schatkist, Stichting Leergeld Apeldoorn-Voorst, Stichting Present, Over Rood, Voedselbank en Kledingbank uitgenodigd om een korte presentatie over hun vrijwilligersactiviteiten te geven aan de gemeenteraad. Ook werd een vorig jaar gesloten armoedepact onder de naam Apeldoorn Financieel Fit tussen verschillende professionele en vrijwilligers organisaties toe gelicht. Zie ook: https://apeldoornfinancieelfit.nl/wp-content/uploads/2019/03/Armoedepact-Apeldoorn-financieel-fit.pdf
De bovengenoemde vrijwilligersorganisaties op het gebied van armoede en schulden opereren grotendeels onafhankelijk van elkaar en verwijzen door naar andere relevante (vrijwilligers)organisaties. Er is een mooi netwerk van organisaties gecreëerd en verschillende organisaties menen een centrumrol hierin te vervullen.
Door de bomen het bos zien?
Er is een woud aan organisaties en initiatieven in Apeldoorn en als je aanspraak wilt maken op beschikbare regelingen kan het een dagtaak zijn om uit te zoeken hoe en wat mogelijk is en waar je je aanvragen kunt doen. Zeker als je bordje al vol genoeg is met allerlei andere uitdagingen die samenhangen met de slechte financiële situatie. Daarnaast weet de groeiende groep ‘werkende armen’ veelal niet dat ze aanspraak op allerlei regelingen kunnen maken. Anderen attenderen ze daar ook niet op. Als je in een uitkeringssituatie of hulpverleningstraject zit, dan heb je wat dat betreft al een ingang in de wereld van armoede en schulden en zul je gemakkelijker verwezen worden. Maar eerlijk gezegd, je bent vooral afhankelijk van de kennis en het netwerk van de vrijwilliger en/of betaalde kracht die jij treft.
De gemeente heeft een mooie opzet gemaakt van de sociale kaart van armoede en schulden op haar website: https://www.apeldoorn.nl/samen055-geld maar dit overzicht is niet compleet en nog te weinig bekend bij Apeldoorners.
Verder samenwerking en coördinatie nodig
Mijns inziens ontbreekt de coördinatie van de samenwerking tussen de verschillende organisaties. Dat blijkt vooral uit de dubbelingen in aangeboden producten en diensten en het ontbreken van een volledige sociale kaart – die regelmatig ge-update wordt – voor optimale doorverwijzing.
PvdA ziet het als een taak voor de gemeente om deze coördinatie en samenwerking te stroomlijnen met als uiteindelijk doel dat meer Apeldoorners toegang krijgen tot de reeds beschikbare regelingen. Hiertoe is de PvdA Apeldoorn voornemens een initiatiefvoorstel in te dienen bij de gemeenteraad.
Natascha van den Berg, fractievertegenwoordiger PvdA Apeldoorn
Natascha van den Berg
Sinds 2015 ben ik werkzaam voor de fractie van PvdA Apeldoorn als fractiemedewerker en draag o.a. verantwoordelijkheid voor social media, nieuwsbrieven en website en ik organiseer werkbezoeken en andere bijeenkomsten. Na de verkiezingen in 2018 ben ik ook fractievertegenwoordiger geworden en woordvoerder voor PvdA tijdens politieke markten van de gemeenteraad. Armoedebeleid, sport, toerisme/natuur en gezinsstad
Meer over Natascha van den Berg
