Het kan niemand meer ontgaan zijn dat de energieprijzen en dan met name de prijs van het gas de pan uit rijzen. De tarieven voor elektriciteit en gas verveelvoudigden en in rap tempo volgt het ene na het andere onheilsbericht in de media: “Corona voorbij, volgende (energie)crisis in zicht?” Voor mensen die leven van een minimum inkomen of uitkering kan dit een probleem gaan opleveren. Hun voorschot gaat met meerdere tientjes per maand omhoog en als de winter daadwerkelijk zo koud wordt als gevreesd, dan zal de afrekening van de energienota in 2022 een klap voor minima betekenen. Als je al moeite genoeg hebt om net rond te komen iedere maand, dan zullen de gestegen energielasten interen op het bescheiden spaarpotje wat je hebt aangelegd en als deze er niet is, je in financiële/betalingsproblemen brengen. Dan kun je spreken van energiearmoede.
Oplossing
Wat is nu de oplossing voor (nog meer armoede door) gestegen energielasten? Het antwoord is simpel aldus de verschillende experts die wij spraken: wees zuinig met energie! Zet de verwarming een graadje lager en doe een warme trui aan, douche korter, trek stekkers uit apparaten die je niet nodig hebt, doe lichten uit en isoleer je huis. Dit leerde mijn vader mij al als kind en deze lieve man was mijn energiecoach (en zijn tijd ook een beetje vooruit lijkt het nu). Dat maakt dat het professionele advies voor mij tenenkrommend is, want wat als je niet de middelen hebt om je huis te isoleren, je afhankelijk bent van de eigenaar van je woning hiervoor en die de investering niet zinvol acht, of je om medische redenen niet in de kou mag zitten en de thermostaat wel wat hoger moet, dan ben je mooi in de aap gelogeerd. Ook als je je kop vol zorgen hebt zoals vele (financieel) kwetsbare Apeldoorners, dan staat verduurzaming en letten op je energieverbruik niet hoog op je to-do-lijst.
Energieconciërge
Daarom is het initiatief van de gemeente Apeldoorn om energieconciërge in te zetten een hele goede. De gemeente werkt hiertoe samen met de lokale energiecooperatie de A door energieconcierges de wijken in te sturen naar huurders om deze te helpen bij hun duurzaamheidsslag. Als huurder heeft u namelijk geen tot weinig invloed op de keuzes die voor uw woning worden gemaakt wat betreft verduurzaming. U kunt alleen uw eigen gedrag beïnvloeden en onderdeel daarvan is ook om een energieconcierge in huis halen 😉 Dit is een energie-expert die u komt helpen om kleine duurzaamheidsaanpassingen in uw woning te doen zoals het installeren van led-verlichting, tochtstrips en radiatorfolie. Dat is bijzonder prettig voor bijvoorbeeld oudere mensen die je liever niet zelf op een trapje laat staan om een lamp te vervangen, maar natuurlijk ook voor mensen met een beperking of als je figuurlijk twee linkerhanden hebt en geen netwerk om op terug te vallen. Op dit moment wordt per wijk de uitrol van deze energieconcierges gedaan, maar kunt u ook als huurder een cadeaubon van 50 euro voor een bouwmarkt krijgen om zelf enkele aanpassingen te doen.
Als u huurt via een woningcorporatie dan houdt de politiek de verduurzaming van uw woning op afstand in de gaten doordat de gemeente afspraken heeft gemaakt over verduurzaming van bestaande huizen en nieuwbouw. Huurt u particulier dan kunt u uw huisbaas wijzen op het volgende. Apeldoornse huiseigenaren kunnen via het Energieloket van de gemeente online maar ook persoonlijk advies krijgen over het verduurzamen van hun huis en welke subsidies de gemeente Apeldoorn beschikbaar heeft als tegemoetkoming in de kosten hiervan.
Financiële tegemoetkoming
Het schijnt dat je van crises in je leven kunt leren. “What doesn’t kill you makes you stronger” valt bij mij persoonlijk slecht, maar er zit een kern van waarheid in als het de huidige energiesituatie betreft. Als de gestegen energieprijzen ons iets leren is dat we nu direct in onze portemonnee voelen hoe duurzaam we leven in ons eigen huis. Maar als je kop vol (financiële) zorgen zit als (financieel) kwetsbare Apeldoorner dan zal je je alleen echt geholpen voelen als onder de streep je besteedbaar inkomen gelijk kan blijven. Lees: er dus een financiële tegemoetkoming komt voor de gestegen energielasten.
Voor nu vindt PvdA Apeldoorn het te vroeg om de gemeente te vragen om een potje ‘energiegeld’ vrij te maken voor een groep inwoners die leeft van een minimum inkomen. We zien graag eerst de effecten van de duurzaamheidsslag die met energieconcierges gemaakt kan worden op de portemonnees van onze kwetsbare Apeldoorners en ook wat de Rijksoverheid nog in de aanbieding heeft.
PvdA zet zich er in Den Haag voor in om het volgende te bewerkstellingen: “Begin met het compenseren van lage- en middeninkomens voor de hogere gasprijs. Pak de armoede aan, met een hoger minimumloon, AOW en bijstand. Verlaag de belasting op de energierekening voor huishoudens. Zorg ervoor dat sociale huurwoningen op grote schaal geïsoleerd worden. Laat mensen tegen hele soepele voorwaarden lenen om hun eigen huis te verduurzamen.” Zie ook: https://www.pvda.nl/nieuws/laat-mensen-niet-in-de-kou-zitten/
Als dit allemaal onvoldoende helpt en we signalen krijgen van toegenomen armoede in onze gemeente dan gaan we wel inzetten op een lokale financiële tegemoetkoming. Parallel hieraan stelden we vandaag alvast schriftelijke vragen aan het college van B&W over een (mogelijk) lokale aanpak bij stijgende energiekosten.
UPDATE: Op basis van de antwoorden op onze vragen hebben we een motie ‘Lokale aanpak stijgende energiekosten en minima’ ingediend op de raadsvergadering van de Meerjaren Programma Begroting (MPB) op 12 november 2021 samen met WijApeldoorn, SP, Partij voor de Dieren en Groen Links. Ter vergadering is de motie aangehouden met de toezegging van de portefeuillehouder dat deze nader onderzoek zou doen naar de mogelijkheid om minima financieel tegemoet te komen en ook hoe deze minima te vinden middels eventuele bestandskoppelingen conform AVG wetgeving. De portefeuillehouder komt begin 2022 met een terugkoppeling van zijn inspanningen middels een raadsbrief. We houden u hiervan op de hoogte.
Junior Energiecoach
Tot slot nog een tip voor huurders en huiseigenaren met kinderen: de junior energiecoach. Mijn zoon en ik doen de komende weken mee aan allerlei energiechallenges in huis met als doel bewustwording bij kinderen (en ouders) te creëeren over energiebesparing. Zo telden we deze week het aantal lampen in huis en leerden we over led-verlichting en ‘ouderwetse’ lampen. Voor de komende weken staat ook ‘ontstekkeren’ op het programma van huishoudelijk apparatuur en (gaming) devices en ik hoop persoonlijk ook dat er aandacht is voor watergebruik zoals ‘de waterkraan niet laten lopen bij tandenpoetsen’. Voor de meeste ouders zijn dit herkenbare thema’s. Dus misschien ook iets voor u en uw gezin?