Algemene beschouwingen Voorjaarsnota 2021

Bij het lezen van de Voorjaarsnota 2021 (VJN) zijn onze gevoelens niet onverdeeld positief. De PvdA vindt het positief dat College erin geslaagd is om de VJN voor de eerste twee jaarschijven reëel sluitend te maken. Dit betekent dat de nieuwe gemeenteraad die volgend jaar aantreedt, begint met een betere uitgangssituatie dan die van 2014 en 2018. Maar we hebben ook zorgen, met name over de nog forse financiële onzekerheden, over de mismatch op de arbeidsmarkt, over de sociaaleconomische verschillen die vergroot zijn door de coronapandemie, over de kosten van de Jeugdzorg en de WMO en de teruglopende inkomsten voor Beschermd Wonen. We nemen u mee in onze zorgen.

Mismatch op de arbeidsmarkt

De PvdA constateert ook een mismatch op de arbeidsmarkt. In de trendanalyse zijn de signalen misschien wat vertroebeld door Corona, maar ze zijn er. Het aantal werkzoekenden zonder dienstverband nam toe, de daling van uitkeringen stagneert en de werkloosheid van mensen met minder opleiding neemt toe. Dat is bijzonder omdat het aantal banen in Apeldoorn is gegroeid. Er lijkt een toenemende mismatch op de Apeldoornse arbeidsmarkt te zijn. Bestaanszekerheid voor iedereen zou het uitgangspunt moeten zijn en werk is hier een cruciaal onderdeel van. Dat zou meer het speerpunt van beleid moeten zijn.

Sociaaleconomische gezondheidsverschillen

Als we het hebben over de sociaaleconomische verschillen dan vallen met name de gezondheidsverschillen op. Onderzoek heeft laten zien dat praktisch-opgeleiden – nota bene 29% van de beroepsbevolking, zo kunnen we in het Trendoverzicht 2020 lezen –  een lagere levensverwachting hebben dan hoger/theoretisch-opgeleiden. Ook is er een verband tussen opleiding en inkomen. De afgelopen decennia hebben wij gezien dat de inkomensongelijkheid in onze samenleving steeds groter is geworden. Dit impliceert dat gezondheidsverschillen ook groter worden. Het verschil in de levensverwachting tussen mensen met een lage en hoge sociaaleconomische status is 7 jaar volgens  de Volksgezondheid Toekomst Verkenning van het RIVM uit 2018. Een ongewenste situatie. Want dit raakt ook direct ons streven naar een inclusieve samenleving, waaraan iedereen kan deelnemen. Ten einde hierop ook lokaal beleid te maken, zien wij graag dat de GGD NOG ons zou adviseren over de ‘knoppen’ waaraan wij als gemeenten zouden kunnen draaien. Knoppen die eraan kunnen bijdragen dat wij de gezondheidsverschillen kunnen verkleinen. Wij overwegen hierover – samen met GroenLinks – een motie in te dienen.

Jeugdzorg en WMO

Zowel in de Jeugdzorg als in de WMO worden we geconfronteerd met wachtlijsten. In de WMO heeft het abonnementstarief de uitgaven aanzienlijk doen stijgen. Of deze kosten nu structureel beter onder controle zijn, zal moeten blijken als we corona volledig achter ons hebben gelaten. We constateren wel tot onze teleurstelling dat het in de uitvoering van deze wet niet altijd goed gaat. Vanuit verschillende kanten bereiken ons geluiden dat men lang moet wachten op intakegesprekken. Vandaar dat wij hierover ook schriftelijke vragen hebben gesteld en we zijn benieuwd naar de beantwoording hiervan.

In de Jeugdzorg worden we nu ook geconfronteerd met wachtlijsten en deze vindt de PvdA zo mogelijk nog schrijnender omdat dit kwetsbare jonge mensen treft. In een poging om de kosten van de Jeugdzorg te beheersen heeft de Raad ingestemd met budgetplafonds in de Jeugdzorg, met de nadrukkelijke kanttekening dat we de gevolgen van de budgetplafonds nauw wilden volgen. Helaas blijkt inzicht hierin te ontbreken en zien we de wachtlijsten oplopen. Daarom zijn de ChristenUnie, SP en PvdA van plan een motie in te dienen om de mogelijkheden om te stoppen met de budgetplafonds te onderzoeken. De CU zal hier meer over zeggen.

Beschermd wonen

Op gebied van Beschermd Wonen staan grote beleidsmatige en financiële ontwikkelingen op stapel. Resultaat van deze ontwikkelingen is, dat ons budget voor Beschermd Wonen van € 52 miljoen in 2020, in 2032 zal zijn afgebouwd tot ca. € 18 miljoen regionaal. Dit is een financiële beweging binnen onze begroting die zijn weerga niet kent. Dit zal leiden tot afbouw van het aantal plekken Beschermd Wonen. De PvdA vindt dit een erg zorgwekkende ontwikkeling.

Hoe denkt het College dit op een verantwoorde manier in te vullen? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen die een Beschermd Wonen plek nodig heeft, deze ook daadwerkelijk krijgt? Gaan we mensen moeten uitsluiten o.b.v. gebrek aan middelen? De PvdA zal deze ontwikkelingen nauw volgen en voor ons staat voorop dat de kwetsbare inwoner hier niet de dupe van mag worden.

Hoogspanningskabels

Wat ook invloed heeft op de gezondheid van onze inwoners, zijn de hoogspanningskabels. Niet alleen het risico van straling, maar we hebben recent ook gezien dat er masten zijn omgewaaid in Oosterwolde, gemeente Oldebroek. Beide geen wenselijke zaken in dichtbevolkt gebied. Daarom pleiten wij ervoor om ook in MPB middelen te reserveren voor het ondergronds brengen van de hoogspanningskabels in de wijk Osseveld-Woudhuis, zodat we direct kunnen doorgaan met deze wijk zodra de verkabeling in de Maten is afgerond.

Opening Lelystad Airport – onafhankelijk onderzoek

Tot slot willen we nog iets zeggen over de opening van Lelystad Airport. Als PvdA staan wij met beide voeten op aarde. Maar soms gebeuren er zaken die ons noodzaken om omhoog te kijken. Omhoog omdat daar dingen gaan gebeuren die zeer onwenselijk zijn. De PvdA Apeldoorn constateert samen met anderen in de regio dat de Veluwe en haar inwoners een groot gevaar lopen de dupe te worden van landelijke besluitvorming over het openen van Lelystad Airport. Wij vinden evenals veel andere partijen dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen naar de gevolgen van een eventuele opening van dit regionale vliegveld op de gezondheid van onze inwoners, de economie, de natuur, de woningbouw etc. Hiervoor kondigen wij aan, samen met de Partij voor de Dieren en SP, een motie in te dienen.

Samenvattend

Samenvattend hoort u een PvdA die tevreden is over de financiële situatie op dit moment en de komende twee jaar en zich zorgen maakt over de financiële situatie op lange termijn. We maken ons met name zorgen over de gevolgen die eventuele financiële maatregelen zullen hebben op de kwaliteit van de zorg en de gezondheid van onze inwoners.

Met deze blik zullen wij dan ook de voorstellen beoordelen die ons bij de behandeling van de MPB worden voorgelegd. Ambitie is goed en belangrijk, maar niet ten koste van de meest kwetsbare inwoners van onze gemeente.

NB. Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van bovenstaande, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen via [email protected]