Algemene beschouwingen van voorjaarsnota 2019 “Wij zijn elkaar”

Donderdag 20 juni 2019 waren de Algemene Beschouwingen van de Voorjaarsnota in de gemeenteraad van Apeldoorn. Fractievoorzitter Ties Stam van PvdA Apeldoorn sprak de volgende woorden.

”In de inleiding van deze voorjaarsnota (VJN) staat het al treffend beschreven, het is een VJN met een dubbele boodschap, een contradictie tussen de financiële problematiek (jeugdzorg, WMO) en het overall beeld van de stad. De PvdA ziet het echter niet alleen als een financieel probleem, maar ook als een probleem van hoe de zorg is vormgegeven en uitgevoerd en dit heeft verdere financiële consequenties. Verder bezien we het overall beeld niet alleen van de stad, maar van de gehele gemeente, dus ook van de dorpen.

Voor de PvdA zijn er altijd een 3-tal speerpunten waar we bij elke begroting en VJN naar kijken: Wonen, Werken en Zorg. Deze VJN wordt logischerwijze gedomineerd door de tekorten bij Jeugdzorg en WMO en dit zal dan ook de hoofdmoot worden van de discussies en de te nemen keuzes. Hier kom ik later nog op terug. Laten we eerst kijken naar het overall beeld van deze VJN.

Tot en met pagina 7 wordt een heel scala van positieve punten genoemd en rijtje goede voornemens. Dit is overigens merendeels terecht, want het gaat best goed met Apeldoorn. Als ik dan kijk naar Wonen en Werk zijn er toch enkele zaken die dan opvallen.

Als 1 van de zaken die zo goed gaan worden de activeringscoaches genoemd, die mensen aan het werk helpen. Als dit zo’n goed concept is, waarom is er dan in laatste MPB hierop bezuinigd voor 2019 en 2020 en worden er 125 mensen per jaar minder geholpen?

Kijk ik naar het Trendoverzicht dat is bijgevoegd, dan zie ik dat er flinke stappen worden gemaakt; werkloosheid daalt, economisch gaat het goed (in heel Nederland), maar de economische dynamiek in Apeldoorn blijft achter. Wij zijn dan ook benieuwd hoe het zogenaamde ‘Economisch Profiel’ vormgegeven zal worden.

Andere negatieve punten uit het Trendoverzicht hebben ook geen plaats gekregen in de VJN. Laten we even kijken naar Wonen. In de inleiding “We bouwen woningen, ondernemingen floreren en werkloosheid neemt af” … en dat is het. In het Trendoverzicht zien we echter dat de slagingskans voor sociale huurwoningen verder is gedaald naar 19%. Nadat het percentage gezakt was van 25% naar 22% was de enige ambitie (in de vorige MPB) om dit weer op 25% te krijgen. Sommige fracties, die in het verleden 25% nog veel te laag vonden, gingen hier mee akkoord. Nu blijkt dat de daling nog veel verder is doorgezet en nu dus op 19% (2018) staat. In de VJN zie ik geen enkele actie om dit aan te pakken. Wel een reactie van het college op schriftelijke vragen “dat zich in Apeldoorn geen schaarste voordoet m.b.t. woningen”. O nee? Een daling van de slagingskans naar 19% noem ik schaarste!

En dan nu de Zorg.
Eigenlijk is deze VJN pas een voorschotje, want in de komende maanden in de aanloop naar de MPB zullen er nog vele uitwerkingen van plannen, discussies, debatten en keuzes moeten plaatsvinden. Er is echter wel een globale richting aan te geven. Hiervoor zijn een drietal scenario’s geschetst, waarbij het college zijn voorkeur uitspreekt voor scenario 1.

Om maar gelijk duidelijkheid te scheppen, dit scenario heeft niet de voorkeur van de PvdA. Dergelijke tekorten kunnen niet binnen het domein worden opgelost, zonder in te boeten aan kwaliteit en toegankelijkheid. Vooralsnog gaat onze voorkeur uit naar een aangepast scenario 2, waarbij ook de ombuigingen op bestaand en nieuw beleid voor 2020 worden meegenomen. Daarnaast willen wij de nadruk leggen op de aanbevelingen en verbeterinitiatieven van KPMG, dus kijken naar werkprocessen, IT-structuur, zakelijke houding, factureringssysteem en cultuur. Wij pleiten voor transparantie over de uitvoering van de aanbevelingen van KPMG. Niet alleen draaien aan financiële knoppen, maar ook andere knoppen die een positief effect op de financiën kunnen hebben..

Wij zijn ook tegen budgetplafonds, dit komt kwaliteit niet ten goede en kan wachtlijsten doen ontstaan. Wat ook opviel was een voorstel om 20% individuele begeleiding af te schalen naar algemene voorzieningen. Hoe komt men aan 20%? Zijn die dan onterecht geïndiceerd op individuele begeleiding? (Of gaan we op de stoel van de professional zitten?) Dit is verder in tegenspraak met het voornemen om “pas op de plaats te maken bij subsidiering algemene voorzieningen WMO en Jeugdhulp”. Als je 20% afschaalt naar algemene voorzieningen, vormt dit een extra belasting voor deze voorzieningen en zijn eerder investeringen noodzakelijk.

Verder is er alleen gekeken naar maatregelen met een lage impact. Dit betekent een ‘kaasschaaf’ op diverse terreinen. Waarom ook niet kijken naar maatregelen met een grote impact, zodat er keuzes gemaakt kunnen worden.

Tot slot.

Goed om te zien dat het voornemen is om de taakstelling op het sociale domein te schrappen. Bij de MPB had de PvdA al een amendement hierover ingediend, dat toen verworpen is en waar alle coalitiepartijen tegen waren. Het college ziet (nu) gelukkig wel de waarde van dit amendement in, dus blijkbaar toch een verstandig amendement. Ik hoop dat dit een aanwijzing is voor alle andere fracties bij de beoordelingen van de amendementen en moties waar de PvdA bij de komende MPB-behandeling eventueel nog mee komt.”

Ties Stam, fractievoorzitter PvdA Apeldoorn